โรงเรียนที่ดีจะสอนให้เป็นคนดีและมีความสุข
อาจารย์ยักษ์ ดร.วิวัฒน์ ศัลยกำธร ได้นิมนต์หลวงพ่อสังคม ธนปัญโญ ผู้มีองค์ความรู้ในการจัดการศึกษามาร่วมก่อตั้งโรงเรียนปูทะเลย์มหาวิชชาลัยขึ้นที่อำเภอบ้านบึง จังหวัดชลบุรี เพื่อเป็นต้นแบบในการจัดการศึกษาให้แก่นักเรียนและเยาวชนผ่านการเรียนรู้และลงมือทำจริงตามศาสตร์พระราชา
หลวงพ่อเชื่อว่าการศึกษาที่เป็นสัมมาทิฐิมีความเห็นถูกต้องตามมรรค 8 เท่านั้นที่จะสามารถเปลี่ยนแปลงโลกนี้ได้ เริ่มจากการมีความเห็นที่ถูกต้อง ก็จะมีความคิดที่ถูกต้อง และอาชีพที่ถูกต้อง มีศีลธรรม ไม่เอารัดเอาเปรียบคนอื่น ทุกวันนี้เรามีโรงเรียนหรือมหาวิทยาลัยที่สอนให้คนมีศีลธรรมบ้างไหม การเรียนการสอนของระบบการศึกษาทุกวันนี้สร้างคนให้เป็นคนเก่ง เก่งและฉลาดแต่ด้านทฤษฎี แต่ไม่รู้วิธีลงมือทำ (learning by doing)
ระบบการเรียนการสอนของโรงเรียนปูทะเลย์มหาวิชชาลัย คือ การเรียนรู้เรียนแบบบูรณาการไม่ได้แยกส่วนการศึกษา และเป้าหมายคือ เด็กต้องเป็นคนดี มีความสุข เชี่ยวชาญอย่างใดอย่างหนึ่ง ทางโรงเรียนไม่ได้เน้นแค่วิชาการเกษตร เราเน้นทุกสาขาอาชีพ ไม่ว่าจะเป็นช่างภาพ ภาษาต่างประเทศ ทางโรงเรียนมีเครือข่ายทั่วโลก นักเรียนที่เรียนดีก็จะถูกส่งไปเรียนต่อต่างประเทศตามความถนัด
เครื่องหมายของคนดีคือ ความกตัญญูรู้คุณ และกตเวทีคือต้องตอบแทนคุณ โรงเรียนทุกวันนี้สอนให้กตัญญูกตเวทีไหม ตื่นเช้ามารีบกินข้าวที่พ่อแม่เตรียมให้ ใส่เสื้อผ้าที่พ่อแม่รีดให้ แบกเป้ใบใหญ่ไปโรงเรียน เรามีแต่โรงเรียนและมหาวิทยาลัยที่สร้างคนเพื่อออกไปรับจ้าง รับใช้คนอื่น แทนที่จะเรียนให้ไปรับใช้พ่อแม่ตนเอง
โรงเรียนวิถีพุทธบางแห่งมีการจัดให้นักเรียนนั่งสมาธิ แต่เป็นการนั่งสมาธิกลางสนามบาสร้อนๆ ตอน 8 โมงเช้า สวดมนต์ไหว้พระกลางสนาม สิ่งเหล่านี้ไม่ใช่วิถีพุทธที่ถูกต้องเป็นแค่เปลือก วิถีพุทธที่ถูกต้องคือ ต้องทำให้เป็นปกติวิสัย ต้องทำให้เป็นปกติ ตื่นเช้ามาไหว้พระสวดมนต์ที่บ้าน หุงข้าวปลาอาหารให้แม่ ต้องแบบนี้ ถามตัวเราเคยหุงข้าวให้แม่กินกี่ครั้งที่โรงเรียนหลวงพ่อ เด็กตื่นเช้ามาตี 4 สวดมนต์ไหว้พระ ตี 5 นั่งสมาธิ ตอนเช้าจะหลับในสมาธิก็ได้ จากนั้นหกโมงเช้ารดน้ำดูแลผักเก็บผักมาถวายพระ อีกกลุ่มทำกับข้าว กลุ่มนี้เลี้ยงควาย กลุ่มนี้เลี้ยงปลา กลุ่มนั้นดูแลไก่ไข่ อีกกลุ่มเดินตามบิณฑบาต สับเปลี่ยนกันไปเป็นวิถีชีวิต
หลักการที่หลวงพ่อใช้คือ หนึ่งสอนให้ลูกหลานเป็นคนดี มีวินัย สองพึ่งตนเองได้ ด้วยวิชาเศรษฐกิจพอเพียงแบบพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ซึ่งท่านได้รับรางวัลสูงสุดในการพัฒนามนุษย์จาก United Nations ในศาสนาพุทธการพัฒนามนุษย์สูงสุดคือการพัฒนาไปสู่การหลุดพ้น แต่ในช่วงชีวิตของเรา King of Thailand ได้รับรางวัลสูงสุดในการพัฒนามนุษย์ด้วยหลักเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งหลักหัวใจของมันคือการให้ ขาดทุนคือกำไร (our loss is our gain) ไม่มีหลักทฤษฎีเศรษฐศาสตร์ใดในโลกที่สอนแบบนี้ แล้วทุกวันนี้เราเรียนอะไร ทำไมไม่เรียนหลักเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อพัฒนาการเป็นมนุษย์อย่างสูงสุด หลวงพ่อเห็นว่าเศรษฐกิจและจิตใจต้องแก้ไขพร้อมกัน ด้วยการปลูกกินเองใช้เอง ทำทุกอย่างเอง ทำสบู่แชมพูใช้เอง พึ่งพาตนเอง
การที่จะเข้าเรียนที่โรงเรียนจะเริ่มต้นจากการดูความพร้อมของผู้ปกครอง ก่อนอื่นพ่อแม่ต้องมาเรียนพร้อมกับลูกหนึ่งอาทิตย์ หลังจากนั้นต้องปลูกต้นไม้ที่ไหนก็ได้ 100 ต้น ผ่านการไปเป็นจิตอาสาก็ได้ และท้ายสุดคือต้องเป็นจิตอาสา 100 ชั่วโมง ปัดกวาดถนนหนทางหรือที่ไหนก็ได้ ถ้าผ่านสามข้อนี้ทางโรงเรียนจะให้กรอกใบสมัคร ซึ่งนักเรียนของโรงเรียนจะเรียนฟรีตั้งแต่ประถม 5 ถึงปริญญาเอก
ส่วนการกรอกใบสมัครจะเป็นการตอบคำถาม เช่น ทำไมอยากมาเรียนที่นี่ เศรษฐกิจพอเพียงคืออะไร คาดหวังอะไรจากโรงเรียนนี้ มองเห็นอนาคตอะไรจากโรงเรียนนี้ ถ้ากรอกใบสมัครผ่าน ขั้นต่อไปคือการสัมภาษณ์พ่อ แม่และ ลูกแยกกัน เมื่อผ่านการสัมภาษณ์ต่อไปจะเป็นการอบรมแบบกลุ่มรวม เช่นอบรมครอบครัว 25 ครอบครัว ผู้ปกครองกับลูก ผู้ปกครองใหม่และผู้ปกครองเก่า นักเรียนใหม่และนักเรียนเก่า ทั้งหมดจะอยู่ด้วยกันอยู่ร่วมกันโดยนักเรียนเก่าจะเป็นผู้ตัดสินผู้สมัครโดยดูจากคุณสมบัติต่างๆ เราเน้นการเรียนรู้เป็นระบบพี่น้อง
วิธีการเรียนการสอนของทางโรงเรียนนั้นจะขึ้นอยู่แต่ละวิชา บางวิชานักเรียนจะเรียนด้วยกัน เช่น การทำนา แต่ถ้าเป็นวิชาคณิตศาสตร์ก็จะเรียนแยกเป็นช่วงชั้น 3 ปี เป็น 1 ชั้น มัธยมปีที่ 1 ถึงมัธยมปีที่ 3 เรียนด้วยกัน และนักเรียนทั้งหมดอยู่ร่วมกันแบบพี่น้องเช่นเดียวกัน การตัดเกรดของโรงเรียนเนื่องจากเป็นการศึกษาแบบทางเลือก หลวงพ่อจึงเลือกวิธีตัดเกรดเอง (หัวเราะ) เพียงแต่มีการนำเสนอหลักเกณฑ์ว่าเด็กต้องเป็นคนดีมีวินัย อ่อนน้อมถ่อมตน ทำวัตรสวดมนต์ ไปลามาไหว้ วิธีกราบ กราบพ่อแม่ ครูอาจารย์ รุ่นพี่ พระเจ้าอยู่หัว ทุกวันกราบประมาณวันละ 24 ครั้ง
ส่วนครูผู้สอนจะมีทั้งครูอาจารย์ ครูประจำ ครูช่วยสอน ครูพี่เลี้ยง ครูอาสา เงินเดือนของครูทุกคนอยู่ที่ 4,500 บาทต่อเดือน แต่ครูทุกคนจะไม่เสียค่าที่พักและค่าอาหาร ครูที่สมัครมาสอนคือคนที่ศรัทธาในแนวทางนี้ การจะเป็นครูที่นี่ต้องผ่านการอบรม ไม่ว่าเป็นครูระดับไหน ส่วนการตัดสินให้เป็นหน้าที่ของเด็กนักเรียน เด็กๆ จะดูพฤติกรรมของครูว่า ครูจริงใจ จริงจัง เมตตา ตั้งใจจริง แค่ไหน ใช้อารมณ์ไหม อยู่ร่วมกันเป็นครอบครัว ครูคือเพื่อน เพื่อนคือครู ครูรักเด็ก เด็กก็รักครู
เด็กๆ ที่นี่กลับบ้านไม่ได้นั่งอยู่หน้าคอมพิวเตอร์ มีการสวดมนต์ไหว้พระ กวาดบ้าน รู้หน้าที่ทำเองทุกอย่าง เรียกว่าเป็นการเข้าไปสู่วิถี พ่อแม่ปู่ย่า มีความสุข ชุมชนและสังคมเห็นก็มีความสุข ถามกันว่าลูกหลานบ้านนี้เรียนที่ไหน ทุกคนอยากให้มาเรียนและเนื่องจากอาจารย์ยักษ์มีเครือข่าย 85 ศูนย์ทั่วประเทศ ทั้งภาค เหนือ อีสาน กลาง ใต้ ถ้าเรามีโรงเรียนแบบโรงเรียนปูทะเลย์มหาวิชชาลัย กระจายไปตามเครือข่ายต่างๆ เราจะสามารถเปลี่ยนแปลงสังคมได้ทันที
ความสุขที่หลวงพ่อกำลังจะให้แผ่นดินก่อนตายคือ การสร้างมหาวิทยาลัยที่ดีที่สุดไว้ในโลกไว้กับแผ่นดิน นี่คือความสุขของหลวงพ่อ เห็นลูกหลานมีความสุข ทุกคนมีความสุข หลวงพ่อก็มีความสุข
